Według badania „Portfel Należności Polskich Przedsiębiorstw” z lipca 2019 r., po raz kolejny przedsiębiorcy raportują, że problem egzekwowania należności od klientów nasila się. Niezapłacone w terminie faktury stanowią średnio 25,4% wszystkich wystawionych faktur. Brak wpłat za usługi i produkty może okazać się dla firmy destrukcyjny, dlatego przedsiębiorcy decydują się na sprzedaż swoich długów. Czym jest sprzedaż wierzytelności, jakie firmy skupują długi i jak przeprowadzić sprzedaż długu?

Sprzedaż wierzytelności w praktyce

Zbliża się termin płacenia podatku dochodowego oraz VAT-u. Na koncie firmowym brakuje jednak środków, bo klienci Twojej firmy opóźniają się z opłaceniem faktur. Ty nie możesz spóźnić się ze zobowiązaniami podatkowymi, bo grozi to poważnymi konsekwencjami prawnymi i karami finansowymi. Masz też problem, żeby kupić niezbędne materiały do wykonania usług czy spłacić swoich podwykonawców. Co możesz zrobić w takiej sytuacji? Zdecydować się na szybki kredyt bankowy, dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej czy pożyczać pieniądze od znajomych?

Żeby odzyskać płynność i przynajmniej część należnych z faktur kwot, możesz zdecydować się na sprzedaż długu. Na czym to polega i jak wygląda to w praktyce?

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, zgodnie z prawem możesz sprzedać swoją wierzytelność podmiotowi zajmującemu się ściąganiem długów lub innemu zainteresowanemu skupem długu https://erif.pl/baza-wiedzy/na-czym-polega-sprzedaz-dlugow-erif-pl/.

Wierzytelność, która do tej pory dotyczyła Twojej firmy, przechodzi na nowego „właściciela”. Dług pozostaje ten sam, tak samo jak i dłużnik. Jedyne co się zmienia, to wierzyciel. Dokonujesz cesji wierzytelności, przekazując nowemu podmiotowi prawo do ściągania należności. Już nie Ty zajmujesz się problemem nieterminowej spłaty. Przekazując dług osobie trzeciej, bezpośrednio od niej otrzymujesz należne Ci środki. Zachowujesz płynność finansową, nie martwiąc się o to, czy kontrahenci spłacą swoje zobowiązania.

Dla wtórnego wierzyciela skup długu również jest korzystny. W innym przypadku nie istniałyby firmy skupujące wierzytelności. Podmiot zajmujący się ściąganiem należności pobiera od Ciebie stosowną opłatę i w zależności od sytuacji finansowej Twojego dłużnika, wypłaca Ci część długu. Przypuśćmy, że wystawiłeś fakturę na 10 tys. zł. Klient już miesiąc opóźnia się z przelewem, a Ty potrzebujesz środków na opłacenie rachunków. Sprzedajesz swój dług, odzyskując 90% zaległej należności. Dzięki tym środkom możesz bez przestojów prowadzić swój biznes i terminowo regulować swoje zobowiązania.

Jak sprzedać dług?

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, możesz sprzedać dług osobie trzeciej bez wcześniejszej zgody dłużnika. Jesteś jednak zobowiązany do poinformowania go o cesji wierzytelności. Najlepiej zrobić to listownie przesyłką poleconą. Gdzie znaleźć firmy skupujące długi i jak dokonać sprzedaży długu? Dług możesz odsprzedać firmie windykacyjnej (i takie znajdziesz w internecie), ale i każdemu kontrahentowi, który jest zainteresowany kupnem wierzytelności. Zanim scedujesz dług, zgromadź jak najwięcej dokumentów dotyczących wierzytelności oraz zapoznaj się z profilem podmiotu odkupującego od Ciebie dług. Im lepiej poznasz nowego wierzyciela, tym lepszą stawkę będziesz mógł on niego wynegocjować.

Sprzedaż długu wymaga zawarcia umowy cesji wierzytelności. Kodeks Cywilny nie narzuca formy tego dokumentu. Możesz sporządzić ją ustnie, jednak w razie jakichkolwiek sporów sądowych, trudno będzie Ci udowodnić, że taka umowa została zawarta. Umowa pisemna należy do bezpieczniejszych rozwiązań.

Z chwilą zawarcia umowy wszystkie Twoje dotychczasowe uprawnienia jako wierzyciela przechodzą na nowego nabywcę. Z dłużnikiem przestają Cię łączyć jakiekolwiek zobowiązania. Wierzyciel wtórny zachowuje takie same prawa względem dłużnika jak właściciel pierwotny, czyli Ty. Może więc zażądać od dłużnika spłaty całego długu, rozpocząć postępowanie egzekucyjne lub pozwać dłużnika do sądu.

O czym warto pamiętać, sprzedając dług? Cedując wierzytelność, chcesz pozbyć się problemu z niewypłacalnym dłużnikiem. Dlatego też zadbaj i o to, żeby nabywca nie próbował odstąpić od zawartej umowy.

Podpisując umowę cesji wierzytelności, możesz zdecydować się na wierzytelność z regresem lub bez regresu. Przy pierwszym typie sprzedaży (z regresem) masz pewność, że problem długu już więcej Ciebie nie dotyczy. Przekazujesz odzyskiwanie długu nowemu nabywcy i więcej się nim nie martwisz. Wierzytelność bez regresu oznacza, że jeśli wtórny wierzyciel nie będzie mógł wyegzekwować spłaty długu, będzie mógł odstąpić od umowy.

Kiedy zawierasz umowę z podmiotem niezajmującym się profesjonalnym ściąganiem długów (np. z przedsiębiorcą lub Twoim kontrahentem), zadbaj o zapłatę należności za kupno długu już przy podpisywaniu dokumentu umowy. W ten sposób nie tylko szybciej przywrócisz płynność w firmie, ale również unikniesz sytuacji, w której nabywca nie będzie chciał zapłacić Ci należności.

Giełda wierzytelności

Na giełdzie wierzytelności, określanej też giełdą długów znajdują się oferty sprzedaży długów. Kiedy kontrahent zalega ze spłatą zobowiązania, wierzyciel może zamieścić na giełdzie informację dotyczącą wysokości długu oraz ofertę jego wykupu. Informacje o dłużniku stają się jawne i publiczne, co może skłonić przedsiębiorcę zalegającego ze spłatą do uregulowania należności. Ujawnienie nazwy firmy, NIP-u, miejscowości i wysokości zadłużenia powoduje, że klienci regulują należności. Żaden przedsiębiorca nie chce być postrzegany jako nierzetelny i niewypłacalny partner biznesowy.

Dzięki giełdzie wierzytelności firma może odzyskać przynajmniej część należnej jej kwoty, a tym samym odzyskać płynność. Przedsiębiorca, który decyduje się na sprzedaż długu, unika konieczności samodzielnego egzekwowania spłaty od dłużnika (co często i tak nie przynosi żadnych efektów).

Z giełdy długów korzystają firmy windykacyjne, a także przedsiębiorcy i osoby prywatne, które chcą sprawdzić swojego kontrahenta. Jeśli firma znajduje się w rejestrze giełdy, najprawdopodobniej nadal jest niewypłacalna. W takim przypadku warto zrezygnować ze współpracy.

Na giełdzie wierzytelności wierzyciel może wystawić ofertę sprzedaży długu tylko po to, żeby zmotywować dłużnika do spłaty zadłużenia. Przedsiębiorcy, którzy nie chcą zajmować się dochodzeniem roszczeń, mogą sprzedać nawet zobowiązania jeszcze niewymagalne. Co to oznacza? Faktura za usługi czy produkty została już wystawiona, ale termin jej płatności jeszcze nie minął. Sprzedając takie wierzytelności, wierzyciel szybciej otrzymuje potrzebny mu kapitał i dzięki temu nie traci płynności finansowej.

Jak sprawdzić, czy Twój dług nie został sprzedany?

Dzięki sprzedaży długu przedsiębiorca prowadzący firmę może w szybki sposób odzyskać część swoich należności. Nie martwi się o egzekucję długu i nie ponosi kosztów windykacyjnych. Firmy skupujące długi szukają ofert sprzedaży, na których mogą jak najwięcej zarobić. Dlatego najlepiej sprzedają się długi łatwo egzekwowalne, dające się odzyskać z majątku dłużnika. Długi, które są nieprzedawnione, niewymagalne i takie, co do których nie ma żadnych sporów. Korzystna oferta wykupu pojawi się też przy zobowiązaniach powstałych w niedługim czasie przed opublikowaniem sprzedaży. Długi potwierdzone na piśmie przez dłużnika, zabezpieczone hipoteką lub zastawem, a także nieobciążone jeszcze egzekucją czy niezajęte przez komornika będą najlepszym celem firm profesjonalnie zajmujących się ściąganiem należności.

Jak sprawdzić, czy Twój dług nie został sprzedany? Nie musisz nigdzie szukać tej informacji. Jeśli dojdzie do sytuacji, kiedy nie jesteś w stanie spłacać np. pożyczki bankowej, a bank zdecyduje o cesji wierzytelności, oficjalnie zostaniesz o tym poinformowany. Cesję można wykonać bez Twojego udziału, jednak wierzyciel ma obowiązek przekazać Ci informację, że należności będzie ściągał inny podmiot. Wiadomość trafi do Ciebie najprawdopodobniej listownie wraz z wezwaniem do zapłaty od nowego wierzyciela. Od momentu, kiedy dostaniesz pismo o przekazaniu Twojego długu innemu podmiotowi, kończą się Twoje wszelkie zobowiązania wobec poprzedniego wierzyciela. Firmy skupujące długi mogą ustalić nowy harmonogram spłat, dopuścić możliwość późniejszego uregulowania należności lub na pewien czas „zamrozić” konieczne raty. Jeśli znajdujesz się w finansowym dołku, nowy wierzyciel może okazać się dla Ciebie ratunkiem. Instytucje windykacyjne podchodzą do spłaty zobowiązań z większą elastycznością i są otwarte na Twoje propozycje spłaty należności (w końcu zależy im na tym, żeby odzyskać należność i na tym zarobić).

Sprzedaż długu lub nawet tylko wystawienie oferty wykupu opłaca się przedsiębiorcy, który chce utrzymać płynność finansową czy „nastraszyć” nierzetelnego klienta. Taka sprzedaż opłaca się jednak tylko wtedy, kiedy firma skupująca oferuje nam wykup za wysoką kwotę, będącą prawie równowartością długu.

Źródła:

https://erif.pl/baza-wiedzy/na-czym-polega-sprzedaz-dlugow-erif-pl/
https://pl.kruk.eu/klienci/poradnik/porady/czy-moj-dlug-moze-zostac-sprzedany
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-gielda-dlugow-czy-wiesz-czym-jest
Portfel Należności Polskich Przedsiębiorstw, Lipiec, 2019 r., dr hab. Piotr Białowolski, dr Tomasz M. Napiórkowski