W 2025 roku Polska znalazła się wśród dwunastu krajów mających najwięcej złota na świecie. Jednak nie zawsze tak to wyglądało - jeszcze sto lat temu mieliśmy o ponad 95% mniej kruszcu niż dziś. Jak wyglądała historia nabywania złota przez Polskę i co oznaczają duże rezerwy dla Polaków?

100 lat polskiego złota - jak to się zmieniało?

W ciągu stu lat polskie rezerwy złota przechodziły wzloty i upadki, by w końcu osiągnąć jeden z najlepszych wyników w Europie i na świecie. Prześledźmy stuletnią historię polskiego złota, zaczynając od II RP:

• 1919-1939: tuż po odzyskaniu niepodległości Józef Piłsudski wydał dekret, w którym wezwał Polaków do przekazywania złota i innych kosztowności na rzecz Skarbu Narodowego. W 1924 roku rezerwy złota wynosiły 20 ton.
• 1939: w sierpniu, przed wybuchem II wojny światowej, w polskich rezerwach znajdowało się 79,5 tony złota o wartości 436,6 miliona złotych. Kruszec był częściowo przechowywany w zagranicznych depozytach, lecz większość znajdowała się w skarbcu centralnym w Warszawie oraz w oddziałach Banku Polskiego.
• 1939-1944: w pierwszych tygodniach września większość polskiego złota w 51 drewnianych skrzyniach przewieziono do Rumunii, gdzie pozostawiono trzy tony kruszcu. Jedną tonę przekazano na bieżące potrzeby wojenne, a cała reszta wyruszyła w dalszą podróż - przez Stambuł, Syrię i Liban aż do oddziału Banku Francji w Nevers, gdzie pozostawała do 1940 roku. Gdy wojska hitlerowskie weszły do Francji, polskie złoto przesłano do fortu Kayes, będącego wówczas częścią Francuskiej Afryki Zachodniej. Bank Polski odzyskał kontrolę nad kruszcem dopiero w 1944 roku i zdecydował się na przekazanie złota do depozytów w Anglii, USA i Kanadzie. 
• 1945: w czasie II wojny światowej polskie rezerwy złota zmniejszyły się o ponad 12 ton, które przeznaczono m.in. na finansowanie działań wojennych. W 1945 roku w rezerwach znajdowało się ok. 67,3 tony złota.
• 1945-1989: w styczniu 1945 założono Narodowy Bank Polski (NBP), a 7 lat później zlikwidowano Bank Polski SA. W 1950 roki wprowadzono nowe prawo dewizowe zakazujące posiadanie obcych walut, złota i platyny (groziło za to 15 lat więzienia) oraz handel złotem (pod groźbą kary śmierci). Wielu Polaków ukrywało kosztowności, a w latach 1945-1979 przemycono do kraju ok. 40 ton złota.
• Lata 90. XX wieku: władze PRL od lat 70. zadłużały się za granicą i sukcesywnie wyprzedawały polskie złoto. W rezultacie w połowie lat 90. ubiegłego wieku Polska miała zaledwie 15 ton kruszcu.
• 1998-2019: Narodowy Bank Polski stopniowo zwiększał rezerwy złota, kupując 74,5 tony (1998 r.), 25,7 tony (2018 r.) i 100 ton (2019 r.).
• 2020-2024: w 2020 roku krajowe rezerwy wynosiły już 228,7 ton złota, a w ciągu roku 2024 rezerwy wzrosły z 358,69 ton (na początku marca) do 448,23 ton (na koniec grudnia).

Ile złota ma NBP w 2025 roku?

W latach 1994-2024, polskie rezerwy złota wzrosły z 15 ton do 448,23 ton złota. Wynik z 2024 roku nie był jednak rekordowy, gdyż już w marcu 2025 Narodowy Bank Polski zgromadził 496,81 ton kruszcu, a w maju pobił kolejny rekord - 515,5 tony złota. Tym samym Polska zajęła 12. miejsce na liście krajów mających największe rezerwy złota i wyprzedziła Europejski Bank Centralny, który posiada 506,5 tony kruszcu. Wśród państw mających w 2025 roku więcej złota niż Polska znalazły się: USA (8133 t), Niemcy (3350 t), Włochy (2452 t), Francja (2437 t), Rosja (2330 t), Chiny (2299 t), Szwajcaria (1040 t), Indie (880 t), Japonia (846 t), Turcja (635 t) i Holandia (612 t).

Aktualnie (sierpień 2025) są to najnowsze dane dotyczące ilości złota posiadanego przez NBP. Dane o rezerwach są zazwyczaj publikowane z miesięcznym lub kwartalnym opóźnieniem, dlatego najświeższe informacje obejmują obecnie stan z końca czerwca. 

Jaki wpływ na Polskę mają rezerwy złota?

Jeśli zastanawiasz się, czy gromadzenie kruszcu przez NBP ma sens, sprawdź, w jaki sposób rezerwy złota wpływają na gospodarkę, finanse i - pośrednio - życie przeciętnego Polaka:

• Złoto będące częścią rezerw dewizowych Polski zwiększa stabilność finansową kraju - pomaga stabilizować wartość złotego w sytuacjach kryzysowych lub przy silnych wahaniach kursu walut.
• Duże rezerwy złota zwiększają wiarygodność finansową kraju, co przekłada się na zaufanie inwestorów zagranicznych i rating kredytowy - dzięki takiej "poduszce bezpieczeństwa" Polska może pożyczać pieniądze taniej na rynkach międzynarodowych.
• W przypadku wojny, kryzysu finansowego lub dużej inflacji złoto może być wykorzystane jako zabezpieczenie lub sprzedane w celu pozyskania innych walut - ten sposób rezerwy złota zabezpieczają budżet państwa przed nagłymi spadkami wpływów.
• Im większe rezerwy złota, tym stabilniejsza polska waluta - oznacza to, że ceny importowanych produktów, paliwa czy sprzętu elektronicznego są mniej podatne na gwałtowne skoki.
• Złoto jako fundament bezpieczeństwa finansowego Polski - dzięki dużym rezerwom gospodarka jest mniej narażona na nagłe kryzysy inflacyjne i walutowe.

Gdzie Polska kupuje złoto? 

Posiadane przez NBP złoto jest przechowywane w postaci sztab z certyfikatem London Good Delivery, który jest gwarancją wysokiej płynności i łatwego obrotu. NBP kupuje złoto na rynku międzynarodowym, najczęściej od dużych instytucji i dealerów metali szlachetnych. Ty również możesz zabezpieczyć swoje finanse za pomocą złota inwestycyjnego, kupując kruszec w postaci sztabek lub monet. Aby mieć pewność, że transakcja będzie bezpieczna, wybieraj renomowanych dealerów, takich jak Mennica Kapitałowa, która jest laureatem programu "Dobra marka 2025".