Jesteś właścicielem firmy? Poświęcasz dużo czasu i pieniędzy na wypromowanie swojej marki? Czy pomyślałeś o tym, jak zabezpieczyć się przed nieuczciwą konkurencją? Co zrobić aby nie stracić nazwy firmy i długo budowanej reputacji? Jeśli interesuje Cię kwestia prawnej ochrony marki, to zapraszam do czytania.

Jak chronić markę firmy bezpłatnie?

Jako przedsiębiorcy przysługuje Ci podstawowa ochrona marki przewidziana w kodeksie cywilnym. Zgodnie z przepisami bowiem, firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku (art. 433 Kodeksu).

Co więcej, żaden przedsiębiorca nie może wprowadzać w błąd, w szczególności jeśli chodzi o kwestie właściciela firmy, przedmiotu jego działalności, miejsca działalności, itd. Gdyby więc ktoś, kto działa na tym samym rynku co Ty, zaczął posługiwać się nazwą firmy podobną do Twojej lub nawet identyczną, istnieją przepisy, które mu to uniemożliwiają.

Kodeks cywilny stanowi w art. 4310, że przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało naruszone, może żądać zaniechania działania od osoby, która się tego naruszenia dopuściła. Można również żądać usunięcia skutków tego naruszenia, czyli np. naprawienia szkody majątkowej albo zwrotu bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Problem jednak pojawia się w tym, jak sąd zinterpretuje pojęcie tego samego rynku. Pod uwagę będzie brany m.in. zasięg geograficzny działalności. A to oznacza, że ochrona, która przyznaje kodeks cywilny ograniczona będzie najpewniej jedynie do miasta w którym działasz.

Znaki towarowe:

• Czym jest znak towarowy? To nie tylko nazwa i logo.

Co zapewnia najwyższy poziom prawnej ochrony marki?

Zdecydowanie lepszym sposobem na ochronę marki jest zarejestrowanie znaku towarowego.

Dzięki temu zyskujesz pewność, że marka, którą rozwijasz formalnie należy do ciebie. Jeżeli przejdziesz z sukcesem całą procedurę, otrzymujesz świadectwo rejestracji. Jesteś tam wymieniony jako właściciel praw do znaku towarowego. Gdyby konkurent posłużył się podobną do Twojej marką, prawo stoi po Twojej stronie! Wystarczy wtedy wysłać do niego list z żądaniem zaprzestania używania zastrzeżonej nazwy pod groźbą wysokiego odszkodowania. Większość ludzi w takiej sytuacji szybko zrezygnuje i zmieni nazwę.

Definicja znaku została uregulowana w ustawie - Prawo własności przemysłowej. Art. 120 przewiduje, że Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.

Znakiem może być między innymi wyraz, rysunek, kompozycja kolorystyczna, forma towaru lub opakowania, a nawet melodia. Znaki towarowe są stosowane w handlu, głównie po to, by można było łatwo zidentyfikować produkty (lub usługi) należące do konkretnego przedsiębiorcy.

Znak towarowy – rodzaje

1. Znaki słowne – to najczęściej występujący rodzaj znaku towarowego. Zazwyczaj jest to jedno słowo albo krótkie zdanie, na przykład nazwa „SONY” czy „Reebok”.
2. Znaki słowno-graficzne, a nawet słowno-graficzno-przestrzenne. Są to połączenia słów i grafiki, często związane z kształtem opakowania. Dobrym przykładem może być tu krem Nivea. Chyba każdy kojarzy to niepozorne niebieskie opakowanie i charakterystyczną czcionkę.
3. Znaki graficzne – jak sama nazwa wskazuje są to rysunki, obrazki, ornamenty. Najpopularniejszym przykładem jest tu słynne „jabłuszko” firmy Apple.

To oczywiście nie są wszystkie rodzaje znaków towarowych, lecz tylko te najpopularniejsze. Prawo własności przemysłowej w art. 120 ust. 2 zawiera tylko przykładowe wskazanie form, jakie może przybrać znak towarowy.

Procedura rejestracji znaku towarowego.

Kiedy masz już wybrany znak towarowy, pierwszą rzeczą jaką powinieneś zrobić jest sprawdzenie jego dostępności. Polega to na przeszukaniu baz zgłoszonych i zarejestrowanych znaków towarowych. Te są najczęściej publikowane przez krajowe Urzędy Patentowe. Pamiętaj przy tym, że kolizją nie będą jedynie znaki identyczne, ale i podobne. Aby mieć pewność czy wchodząc w daną nazwę nie złamiemy prawa warto zlecić taką analizę prawną marki – rzecznikowi patentowemu.

Kolejnym krokiem jest zgłoszenie znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. W podaniu należy wskazać dane osoby zgłaszającej, przedstawić znak towarowy oraz towary (lub usługi), dla których zastrzeżony zostanie znak. Konieczne jest również dokonanie opłaty za zgłoszenie.

Urząd Patentowy po otrzymaniu Twojego podania zajmie się jego wstępnym badaniem. Jeśli pod względem formalnym wszystko będzie się zgadzać, Urząd ujawni w swojej bazie danych informację o nowym znaku. W ten sposób osoby trzecie będą mogły złożyć wnioski sprzeciwiające się rejestracji znaku towarowego.

Następnie Urząd Patentowy przeprowadzi badanie merytoryczne. Polega ono na sprawdzeniu, czy nie zachodzą bezwzględne przesłanki udzielenia odmowy prawa ochronnego na znak towarowy. Przesłanki te są szczegółowo wymienione w art. 1291 Prawa własności przemysłowej. Najczęściej chodzi o przeszkodę w postaci opisowości danego oznaczenia. Przykładowo nie da się zarejestrować słowa „jabłko” do oznaczania owoców. Jeśli przesłanek takich nie będzie, ogłoszenie o zgłoszeniu znaku pojawi się w Biuletynie Urzędu.

Sprzeciw do rejestracji znaku towarowego.

Pamiętaj, że w terminie trzech miesięcy od daty tego ogłoszenia osoby trzecie mogą wnieść sprzeciw wobec Twojego zgłoszenia. Sprzeciw może być wniesiony np. przez osobę uprawnioną z wcześniejszego podobneg znaku towarowego.

Polskie przepisy wprowadzają instytucję, jaką jest pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego. Art. 123 p.w.p. wskazuje, że o pierwszeństwie nabycia prawa ochronnego na znak towarowy decyduje pierwszeństwo zgłoszenia go do rejestracji w Urzędzie Patentowym.

Oznacza to, że osoba, która wcześniej zgłosiła znak towarowy identyczny lub podobny do Twojego (na identyczne bądź podobne towary i usługi), może skutecznie wnieść sprzeciw wobec Twego zgłoszenia. Dlatego tak ważne jest dokonanie rozpoznania zanim zdecydujesz się na zarejestrowanie znaku!

Jeśli nie zostanie złożony żaden sprzeciw (lub sprzeciw złożony zostanie oddalony), zgłoszony przez Ciebie znak towarowy zostanie zarejestrowany.

Znak towarowy – korzyści płynące z rejestracji

Nadal zastanawiasz się czy rejestracja znaku towarowego się opłaca? Oto lista korzyści, które na Ciebie czekają:

1. Prawna ochrona Twojej marki. Po zarejestrowaniu znaku w Urzędzie Patentowym przysługuje Ci 10-letni okres ochrony. Jeśli w tym czasie ktoś zgłosi identyczny lub podobny znak, pamiętaj o możliwości złożenia sprzeciwu. Chronisz w ten sposób swoją pozycję na rynku. Rejestracja znaku jest również formalnym potwierdzeniem, że jedynie tobie przysługują prawa do marki.
2. Prawo do wyłącznego używania znaku towarowego na danym terytorium. A to znaczy, że możesz umieszczać swój znak na towarach i opakowaniach, wprowadzać te towary do obrotu, a także je importować i eksportować. Możesz również bez obaw umieścić znak na dokumentach związanych z wprowadzeniem danych towarów do obrotu, a jeśli zechcesz, będziesz w stanie wykorzystać znak towarowy do celów reklamowych.
    
3. Możliwość zarabiania na zarejestrowanym znaku. Prawo ochronne na znak towarowy jest prawem majątkowym. Oznacza to, że możesz swój znak sprzedać, udzielić na niego licencji, a nawet optymalizować podatkowo wnosząc go aportem do spółki. Posiadanie zarejestrowanego znaku pozwala z pełnym poczuciem bezpieczeństwa skalować swój biznes w oparciu o franczyzę.
4. Zabezpieczenie się przed nieuczciwymi przedsiębiorcami. Nie musisz się już martwić, że inna firma wykorzysta Twoją markę na swoich produktach. Art. 296 ust. 1 p.w.p. wskazuje, że Osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody:
   1) na zasadach ogólnych albo
   2) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego.
   
   Posiadanie zarejestrowanego znaku towarowego ułatwia prowadzenie sporów sądowych. Wykazanie przysługujących Ci praw do marki jest proste i ogranicza się do przedłożenia świadectwa rejestracji.
    
5. Wzrost zaufania wśród klientów. Być może sam zauważyłeś, że produkty oznaczone znakiem ® (ang. "registered" - zarejestrowany) cieszą się lepszą opinią niż te, które nie posiadają tego symbolu. To wszystko dlatego, że znak ten postrzegany jest jako prestiżowy. Możesz być pewien, że po zarejestrowaniu znaku towarowego Twoja marka tylko zyska na znaczeniu.

Rejestracja znaku towarowego - czy warto?

Po przeczytaniu tego artykułu powinieneś już wiedzieć, że same przepisy Kodeksu cywilnego nie zapewnią wystarczającej ochrony Twojej firmie. Jeśli więc marzysz o spokojnym rozwijaniu biznesu bez obaw o nieuczciwych konkurentów, tylko rejestracja znaku towarowego zapewni Ci odpowiednią ochronę. Co prawda prawo nie zmusza nikogo do rejestrowania znaków towarowych, ale można to potraktować jako ubezpieczenie. Jeżeli nie dochodzi do wypadku możemy mieć poczucie wyrzuconych pieniędzy w błoto. Jeżeli jednak dojdzie do takiej sytuacji, ubezpieczenie pozwoli nam przetrwać. Nie inaczej jest z zarejestrowanym znakiem towarowym.